Забележително зголемување на дигиталното насилство

Забележливо зголемување на дигиталното насилство

Најновиот State of Stalkerware 2023, открива дека околу 31.000 мобилни корисници ширум светот биле изложени на stalkerware, таен софтвер за надзор што го користат насилниците за да ги следат жртвите. Исто така, според податоците од анкетата, 40% од испитаниците изјавиле дека доживеале некакво следење или се сомневале во тоа.

Stalkerware апликациите често изгледаат како легитимни апликации за заштита од кражба или родителска контрола за паметни телефони, таблети и компјутери, но всушност тие се сосема спротивно. Кога се инсталирани – обично без согласност и известување на лицето што се следи – демнат  и им дозволуваат на злонамерните актери да ги следат активностите на жртвите. Можностите на stalkerware варираат во зависност од апликацијата.

Годишниот извештај обезбедува подобро разбирање за последиците од зголемениот број жртви на дигиталното следење. Во претходната година, откриено е дека 31.031 корисници ширум светот биле погодени од stalkerware, што претставува зголемување од речиси 6% во споредба со 2022 година (5,8%), кога биле забележани 29.312 жртви. Бројките покажуваат дека трендот на намалување од 2021 година не опстојува и дека дигиталното следење е сè уште глобален проблем.

Според податоците, во текот на 2023 година, најголем број регистрирани жртви на дигитално следење биле корисници од Русија (9.890), потоа Бразил (4.186) и Индија (2.492). Иран е на четвртото место, додека Турција е на петтото. Во споредба со 2021 година, статистиката на 10-те најпогодени земји не се промени многу, но позитивен пад има во Германија, која од седмото падна на десеттото место, а Саудиска Арабија повеќе не е во првите десет земји.

Демнење и насилство – офлајн и онлајн

Меѓу испитаниците, 23% откриле дека доживеале некаква форма на демнење преку Интернет од некој со кој неодамна се забавувале, додека 40% од испитаниците изјавиле дека биле демнети или осомничени дека ги демнеле.

Од друга страна, 12% од испитаниците признаваат дека инсталирале или прилагодувале параметри на телефонот на партнерот, додека 9% признаваат дека вршеле притисок врз партнерот да инсталира апликации за следење. Ваквото однесување не го одобрува мнозинството, дури 54%. Дури и ако двајцата партнери се согласат да ги користат овие апликации, 45% од испитаниците сè уште не ги одобруваат, нагласувајќи ја важноста на правото на приватност. Спротивно на тоа, 27% поддржуваат целосна транспарентност во односите и дека консензуалното следење е соодветно, додека 12% веруваат дека тоа е прифатливо само кога ќе се постигне заеднички договор.

Овие резултати ги истакнуваат предизвиците со кои се соочуваат поединците при изборот помеѓу приватноста и заштитата на личните податоци. Добро е да се биде внимателен, особено со чувствителни податоци како што се лозинките на безбедносните уреди. Неподготвеноста да се споделат такви информации е во согласност со принципите за кибербезбедност. Подготвеноста да се споделат приватни податоци (било да се лозинки или фотографии) означува културна промена, иако поединците треба да ги препознаат потенцијалните ризици, дури и при навидум безопасното споделување информации. Овие сознанија ја нагласуваат важноста на отворената комуникација во односите, воспоставувањето јасни граници и промовирањето на дигиталната писменост. За безбедносните професионалци, ова ја зајакнува потребата за континуирана едукација за најдобрите практики за сајбер-безбедност и овластување на поединците да донесуваат информирани одлуки за тоа дали да споделуваат лични информации – рече David Em, експерт за безбедност и приватност на податоците.

Борбата против демнењето бара партнерства

Во повеќето земји, употребата на stalkerware во моментов не е забранета, но инсталирањето такви апликации на паметен телефон на друг поединец без нивна согласност е незаконско и казниво. Сепак, ќе биде одговорен сторителот, а не развивачот кој ја создал апликацијата. Заедно со другите сродни технологии, stalkerware е еден од елементите на технолошка злоупотреба и често се користи во навредливи односи.

Stalkerware не е технички проблем, туку укажува на поширок проблем кој бара општа општествена акција. И треба активно посветување на заштитата на корисниците од овие видови закани, како и  дијалог на повеќе нивоа со непрофитните организации, индустријата, истражувањата и јавните агенции за да работат заедно на одржливи решенија за актуелниот проблем.

Компаниите за сајбер-безбедност во индустријата први развија предупредување проблемот и потребата да се информираат корисниците. Бидејќи ова е дел од поширок проблем, треба да се ангажираат релевантни експерти и организации во областа на семејното насилство, од услуги за поддршка на жртви и програми за престапници до истражувачки и владини агенции, за споделување знаење и поддршка за професионалци и жртви.

Уште во 2019-та година основана и на Коалицијата против демначите, меѓународна работна група против демнење и семејно насилство.